Afmælisþing Þórbergsseturs sem haldið var laugardaginn 8. október var einn af hátindum í starfsemi Þórbergsseturs. Þessi dagur gleymist aldrei, - okkur  sem vorum á Hala þennan dag og nutum skemmtilegrar dagskrá. Erindi fyrirlesara um stjörnurnar, himingeiminn fyrr og nú, norðurljósin, Þórberg, ástina og lífið fönguðu hugann og í lokin komu svo tónlistarmennirnir, listaskáldin og myndlistarkonan Magga Stína, Megas og Margrét Blöndal ásamt Kristjáni Árnasyni og lyftu huganum upp til skýjanna, með skemmtilegum hugsveiflum frá myndlist til skáldskapar og tónaflæðis. Megas frumflutti ný ljóð m.a. við þekkt lag sósusöngvanna hans Þórbergs og gaf hann okkur góðfúslegt leyfi til að birta textana á heimasíðu Þórbergsseturs.
Þessi dagstund jók okkur kjark og þor og hugmyndir til að halda áfram þroskandi menningarstarfsemi næstu 10 árin  og þá í takt við breytta tíma, aðra samfélagsgerð, -  þar sem nútíminn hefur flogið til okkar utan úr heimi í formi fjölda ferðamanna alls staðar að úr veröldinni. Kínverjar, Japanir og fjölmargir Evrópubúar eiga þess nú kost að fræðast um Þórberg á sínu eigin tungumáli í gegnum hljóðleiðsögn, -  þar sem hægt er að velja um 9 tungumál, verkefni sem lokið var á afmælisári.

Hali í Suðursveit, bærinn hans Þórbergs er nú orðinn þekktur um allan heim og fólkið streymir að til að heyra sögurnar um það sem ,,gerðist í henni Glompu" njóta umhverfisins, hlusta á óperur Veraldarhafsins og hlusta á söng stjarnanna á næturhimninum.

Halatextar Megasar eru birtir hér, síðar ef til vill meira efni af málþinginu.

Nú á 10 ára afmæli Þórbergsseturs hefur verið tekin í notkun hljóðleiðsögn um sýningarnar á Þórbergssetrir á níu  tungumálum. Það eru íslenska, enska, sænska, þýska, franska, spænska, kínverska, japanska og esperantó. Fjölmargir erlendir ferðamenn hafa nýtt sér hljóðleiðsögnina og fá þeir þar með tækifæri til að kynnast Þórbergi og verkum hans betur en áður.  Hljóðleiðsögnin opinberar einnig  sögu íslensku þjóðarinnar frá því að fólkið bjó við frumstæð kjör í fjósbaðstofum til nútímalegri búskaparhátta og þá í gegnum fjölskyldusögu Þórbergs og lýsingum á uppeldi hans í æsku. Kínverskir og japanskir ferðamenn eru oft á ferðinni í Þórbergssetri og á myndunum sem fylgja þessari frétt má sjá níu manna hóp Kínverja sem voru glaðir með að fá að njóta þessarar einstöku sýningar og fræðast um umhverfið. Öll tungumálin hafa verið notuð og m.a. kom esperantistinn Kristján Eiríksson sem sá um þýðingu og lestur á esperantótextunum með þekktan erlendan esperantista sem gest til að vígja leiðsögnina á esperantó.

Afmælishátíð í tilefni af 10 ára afmæli Þórbergsseturs verður haldin laugardaginn 8. október næstkomandi.
Dagskrá er eftirfarandi:

   10:30 Þorbjörg Arnórsdóttir; Setning afmælisþings
   10:45 Gísli Sigurðsson; Himinhvolfið sem minnisbanki goðafræðinnar í Eddu Snorra Sturlusonar
   11:30 Snævarr Guðmundsson; Örlítið um stjörnur og svolítið um menn
   12:10 Hádegismatur
   13:00 Viðar Hreinsson; Jón lærði, himnasalir og handritin
   13:40 Soffía Auður Birgisdóttir; Með stjörnur í augunum: um ástina, skáldskapinn og
             stjörnuhimininn í skrifum Þórbergs.
   14:20 Upplestur; Bréf um Einarínu frá Þórbergi  Þórðarsyni
   14:40 Þorvarður Árnason: Himinhvolfið og undur þess: Norðurljósaveiðar fyrr og nú
   15:20 Hátíðarkaffi
   15:50 Ávörp gesta í tilefni 10 ára afmælis; Pétur Gunnarsson
   16:15 Skemmtiatriði; Margrét Blöndal myndlistarmaður segir frá teikningum sínum
             Skáldið og tónlistarmaðurinn Megas verður með tónlistarfólk við hlið sér og flytur tónlistardagskrá
   17:15 Dagskrárlok
--           Hornfirðingar eru hvattir til að mæta á einstaka menningardagskrá
                 Aðgangur ókeypis, - allir velkomnir

Málþing í tilefni 10 ára afmæli Þórbergsseturs verður laugardaginn 8. október og hefst kl 10:30
Dagskráin verður helguð stjörnum og himingeimnun.

• 10:30 Þorbjörg Arnórsdóttir; Setning afmælisþings, sagt frá gjöfum er borist hafa á árinu 2016
   10:45 Gísli Sigurðsson; Himinhvolfið sem minnisbanki goðafræðinnar í Eddu Snorra Sturlusonar
  11:30 Snævarr Guðmundsson; Stjörnufræði
  12:10 Hádegismatur
  13:00 Viðar Hreinsson; Jón lærði, himnasalir og handritin
  13:40 Soffía Auður Birgisdóttir; Með stjörnur í augunum: um ástina, skáldskapinn og stjörnuhimininn í skrifum Þórbergs.
  14:20 Upplestur bréf um Einarínu frá Þórbergi
  15:00 Þorvarður Árnason: Myndasýning
  15:30 Hátíðarkaffi
  16:00 Ávörp gesta í tilefni 10 ára afmælis
  16:30 Skemmtiatriði; Margrét Blöndal og Megas
  17:00 Dagskrárlok

Allir velkomnir

Hinir árlegu tónleikar  á Ólafsmessu verða  í Kálfafellsstaðarkirkju föstudagskvöldið 29. júlí næstkomandi. Það er Jónína Aradóttir tónlistarmaður ættuð frá Hofi í Öræfum sem flytur eigin tónlist, en einnig ýmis þekkt  ,,Öræfalög".  Samverustundin er tengd gömlum sögnum tengdum Ólafi helga Noregskonungi en hann var verndardýrlingur kirkjunnar á Kálfafellsstað. Hann féll í bardaga á Stiklastöðum í Noregi 29. júlí 1030 og er  Ólafsmessa á sumri helguð þessum atburði.

Rifjuð verður upp gömul þjóðsaga um völvuna á Kálfafellsstað sem var systir Ólafs helga og lesin saga um líkneski af Ólafi helga sem gefið var til kirkjunnar upp úr aldamótunum 1700 til að hnekkja álögum völvunnar á staðnum.  Líkneskið er varðveitt í Þjóðminjasafninu. Lesin er frásaga Kristjáns Eldjárns af líkneskinu, síðan hefjast tónleikarnir og standa í um klukkustund.. Á eftir er farið í heimsókn að Völvuleiðinu við Hellakletta og Fjölnir Torfason á Hala segir frá gömlum sögum er tengjast staðnum Einnig sýnir hann áþreifanlega muni frá Kálfafellsstað sem varðveist hafa og sanna mátt völvunnar og áhrif hennar á lífið í Suðursveit allt fram á okkar daga.

Kálfafellstaðarkirkja og Þórbergssetur standa fyrir viðburði þessum.

Allir eru velkomnir og vinsamlega látið boð ganga til ferðamanna sem eiga leið um Skaftafellssýslur þessa helgi.

Dagskráin er eftirfarandi og hefst kl. 20:00

 

Helgistund: Séra Gunnar Stígur Reynisson

Upplestur: Völvan á Kálfafellsstað; Þorbjörg Arnórsdóttir
Tónleikar: Jónína Aradóttir frá Hofi í Öræfum flytur eigin ljóð og lög, ásamt þekktum gömlum Öræfalögum

Gönguferð að Völvuleið: Fjölnir Torfason segir frá.

Fimmtudaginn 12. maí fór fram doktorsvörn við íslensku- og menningardeild Háskóla Íslands. Þá varði Soffía Auður Birgisdóttir ritgerð sína Ég skapa – þess vegna er ég. Sjálfsmyndir, sköpun og fagurfræði í skrifum Þórbergs Þórðarsonar.

Andmælendur voru dr. Bergljót Soffía Kristjánsdóttir, prófessor við Háskóla Íslands og dr. Jürg Glauser, prófessor við Háskólann í Zürich. Dr. Gunnþórunn Guðmundsdóttir, varaforseti íslensku- og menningardeildar, stjórnaði athöfninni sem fór fram í Hátíðasal Háskóla Íslands í Aðalbyggingu.  Sent var út beint  frá vörninni yfir í fyrirlestrasal Nýheima, á Höfn í Hornafirði, þar sem fjöldi Hornfirðinga gat fylgst með vörninni.

Fjölmennt bridgemót var haldið á Hala helgina 16. - 17. apríl síðastliðinn . Hrossakjötsveisla að hætti Halamanna var á laugardagskvöldið og síðan etinn hefðbundinn Halasilungur í hádegismat á sunnudag.  Það var sannarlega glens og gaman og metþátttaka en það voru  alls 50 manns sem spiluðu og komu þeir víða af á landinu. Vinningshafar fengu vegleg verðlaun allt frá lopasokkum og skaftfellskum bókmenntum yfir í farandsilfurhrútshorn og peningaverðlaun frá Skyrhúsinu og Arionbanka. Spilaður var tvímenningur og viðhafðir nýir stjórnarhættir með  tölvutæknina að vopni

Mjótt var á munum en í  fyrsta sæti voru Pálmi Kristmannsson og Þuríður Ingólfsdóttir frá Egilsstöðum með 58,1% nýtingu og 1022,3 stig, í öðru sæti Einar Gunnarsson og Þorvaldur Finnsson frá Reykjavík með 58% nýtingu og 1020,3 stig og í þriðja sæti Vigfús Vigfússon og Jóhanna Gísladóttir frá Neskaupsstað með 998,2 stig og 56,7 % nýtingu. 

Mótið var einstaklega skemmtilegt og nýtt keppnisfyrirkomulag mæltist vel fyrir á meðal þáttakenda

Bókmenntahátíð á Þórbergssetri:

Mín skrif hafa oftast fjallað á einhvern hátt um samhengi og þessi bók sem ég ætla að lesa úr er engin undantekning þó að hún gefi sig út fyrir að vera ástarsaga sem hún er. Við höfum vanið okkur á það verklag að skoða fyrirbærin einangruð og slitin úr samhengi, úr samhengi sem ætti að taka til manns, siðferðis og umhverfis.  Kerfi okkar  tekur aðeins til mjög þröngs þáttar í þessari jöfnu. Svo gripið sé niður í nærsamfélag okkar, er sjúklingur skoðaður sem efni en hvorki sálar- né félagsvera, vestræn borgaryfirvöld hafa undanfarna áratugi skipulagt borgir í kringum bíl sem þarf að komast hratt og örugglega milli vinnustaðar og heimilis með stoppi í molli við hraðbrautina og hafa í leiðinni stuðlað að sóun og mengun og líka að einangrun og hreyfingarleysi borgaranna. Þannig mætti lengi lengi telja.  
Vinnan er farin að snúast að miklu leyti um eigin vöxt óháð þörfum okkar og við þurfum að henda upp undir helming framleiðslunar svo að hið heilaga hjól atvinnulífsins fái að snúast, sjálfu sér til dýrðar. Okkur er að takast til fullnustu að smækka mannlífið niður í innantóma neysluhugmynd. Hér í þessum heimshluta miðar allt að því að koma okkur í fíkilsástand, svo að við sláum ekki slöku við.
Á meðan allir á vinnualdri sinna hjólinu frá morgni til kvölds, setjum við börn og gamalmenni í einangrun með jafnöldrum svo eðlilegt samhengi rofnar.  Gamalt fólk man fyrri tíma, ber hann um í líkama sínum, gjörðum og orðum. Ellin geymir minni ættbálksins og ætti  að sinna samfellunni því annars verður samtíminn minnislaus og blessuð börnin hefðu gott af meira samneyti við fólk sem komið er af máltökuskeiði. Hver kynslóð hefur þá nútímalegu tilfinningu að hún sé splunkuný.  Hér hafi hún aldrei verið áður. ,,Allt er nú sem orðið nýtt” sagði skáldið.
Tíminn er göldrótt fyrirbæri og breiðir látlaust yfir hið liðna, svo að það sama virðist alltaf nýtt.  Það er miskunarlaus taktur lífsins sem lemst núna á skjáinn okkar kvöld eftir kvöld. Nýjar kynslóðir halda áfram, áfram í fylgd nýja foringjans. Þau traðka nýgræðing, ungan eins og þau, útbreiddan dúk, töfrum ofinn galdradúk. Enginn virðist sjá að dúkurinn er nýgróinn yfir gleymt og grafið stríð. Kjúka brýst kannski uppúr sverðinum… og veifar.
Hvaða merkimiða ætti að setja á þá pólitísku stefnu að allt okkar skipulag og hver gjörð skuli taka til manns, menningar og efnisheims. Eða sálar, siðferðis og efnis?
Gamalt fólk og börn passa ekki inn í hagvaxtarmódelið. En það er svo margt sem passar ekki inn í þetta módel sem ræður skipulagi okkar. Ástin á í vök að verjast. Til dæmis getum við unnið ferskvatn úr sjó. Sjórinn er ofmettaður ferskvatni vegna bráðnun jökla. Það er mjög dýrt að framleiða fersvatn úr sjó. Svo dýrt að enginn óvitlaus fjárfestir vill leggja fé í slíkt, því arðgreiðslur yrðu óásættanlegar. En fjórðungur mannkyns býr við vatnsskort, og mun flosna upp af landi sínu í æ meira mæli vegna hlýnunar jarðar. Og hvert flýr fólkið? Þangað sem það getur fengið vatn að drekka. Hvað ætli milljónir fólks á vergangi kosti ef út í það er farið? Er það sniðugt verklag sem er óhæft til að taka á vanda ef hann rúmast ekki innan hagvaxtar-módelsins sem við vinnum eftir? Snýr blindu auga að orsök og afleiðingu. Segjum svo að stjórn einhverrrar hlutafélagssamsteypu eygi vandamálið og ákveði að bjarga þyrstum, þá er hún umsvifalaust kosin burt, því markmið stjórnarinnar er að sinna arði hluthafa. Það má segja að í slíku alþjóðlegu auðræði sé hvergi hægt að setja fingur á völdin. Það er enginn umræðugrundvöllur við þetta vald. Við störfum ekki með þarfir mannkyns í huga heldur snúningshraða hjóls sem snýst í tómarúmi. Við það erum við múlbundin.
Verður ekki gaman þegar læknar og sálfræðingar fara að skipta sér til dæmis af borgarskipulagi. Gefa út resept sem stuðlar að samveru í almenningsrými og þjónustu í nærumhverfi.  Heimta kannski vinnulag sem rúmar meiri snertingu á milli kynslóða. Eða  þegar hagfræðingar fara að taka mannleg örlög vítt um heim inn í útreikninga sína og þegar stórfyrirtækin verða vistvæn og ráða kannski aðeins mannúðlega verktaka sem borga fólki laun. Þegar maður, siðferði og umhverfi komast inn í ársuppgjörin.  Stærsta verkefni nútímamannsins er að líma veröldina saman.  
Ykkur finnst þetta kannski undarleg byrjun á upplestri úr bók sem fjallar um ástir gamalmenna. En það er ekki hægt að tala um eitt án þess að tala um allt. Verklag okkar hefur stíflað brautir á milli manna og samfélagið er fullt af einmana fólki. Undir merkjum ærandi samskipta er leitast við að stía manninum í sundur koma í veg fyrir samhjálp og samstöðu. Hann Palli er einn í heiminum sem aldrei fyrr. Við skipan mála er oft sem við höfum það að markmiði að velja ávallt það sem leiðinlegra reynist. Blinduð af sýn, þar til afskræmingin blasir við. Of sein til að höndla fegurðina sem gægist upp úr hverri glufu.
     Var þetta ekki fögur draumsýn sem blasti við okkur í árdaga? Hver maður í sínu húsi í svefnbæ, tveir bílar í innkeyrlunni, nokkur þæg börn. Pabbi kom þreyttur heim af hraðbrautinni, mamma lék á heimilistækin, keyrði börn í tómstundir, keypti hluti og henti þegar nýir komu á markað. Hún sprakk reyndar úr leiðindum og heimtaði þátttökurétt. Lífsform okkar hér á fyrsta farrými krefst mikilla hráefna og stríða út um allan heim til að afla þeirra. Til að fóðra þennan óhagkvæma lísmáta verður að næla sér í hráefni með ofbeldi. Græðgin í hráefnin útheimtir grimm og víðfeðm stríð og til þess að stórveldi eða stórfyrirtæki geti rekið sín stríð þarf að rækta upp ofbeldisdýrkun.
Því fer fjarri að hér sé einhver Paradísarheimt til umræðu, mannréttindabaráttan hefur borið ávöxt og lénsherrar miðalda heimtuðu næstum því sama magn vinnustunda af leiguliðum sínum og bankarnir nútildags af meðal-skuldara. Nei verum bjartsýn. Við ráðum yfir tækni til að snúa af ógæfubraut og höfum til dæmis búið okkur til sameiginlega alheimsvitund í eternum og gætum farið að tala saman, jafnvel án þátttöku hluthafa og stríðsherra sem oft er einn og hinn sami.
Kannski er sú ævagamla hugmynd að hægt sé að skipta okkur í hug og líkama upphaf ógæfu okkar. Sú tvíhyggja tók sér snemma bólstað í hugum okkar til að skera á naflastrenginn sem er fastur við mömmu jörð, skera okkur úr samhenginu. Nýlega hafa vísindin afsannað þá meinloku með ótal sönnunum. Hver skynjun líkama okkar breytir huganum og sem betur fer er sú þekking strax farin að lita margar háskólagreinar. En húðin er heldur ekki ysta lag hugar, nei við búum í siðmenningu sem við erum hluti af, svo búum við í náttúru, á jörð og í heimi. Heimurinn er ysta lag hugar. Við erum hjarðdýr úr jarðarleir og sjálfsmyndina lesum við úr augum náunga okkar. Við gætum hvergi annars staðar en á jörðinni dregið andann og nýtt skynfæri okkar.
Þessi bók er ástarsaga og vissulega fjallar hún um fólk sem verður ástfangið. En ástin er víðfeðmt hugtak sem nær ekki bara til rómantískrar ástar, heldur líka til gjafa okkar hver til annarra. Það er ekki hægt að taka einn hluta út úr mannlegri heild án samhengis við allt lífið sem hefur okkur á valdi sér, það er ekki hægt að slíta ástina úr lífssamhenginu. Um allt þetta er gamla konan í sögunni að hugsa á sinn hátt, um samhengið. Sagan fjallar um ástina sem er á vergangi í okkar niðurhólfaða samtíma.