Í haust bar óvæntan gest að garði í Þórbergssetur. Það var rússnesk kona Elena Barinova sem að er framkvæmdastjóri  ,,Vináttufélags Rússlands og Íslands“. Kom hún með rútunni ofan af vegi og gisti eina nótt. Sagði hún frá því að haldin hefði verið minningarstund hjá félaginu í tilefni af 130 ára afmæli Þórbergs Þórðarsonar rithöfundar og af því tilefni verið sýnd kynningarmynd sem Þórbergssetur sendi til þeirra, en við myndina hafði þá verið gerð rússnesk þýðing. 

Framsögu hafði Andrei Korovin sem er kennari í norrænum fræðum við Moskvuháskóla og var þetta með milligöngu Ingólfs Skúlasonar formanns Vináttufélags Íslands og Rússlands í Moskvu. Kynningin í Rússlandi vakti mikla athygli að sögn Ingólfs og var áhugi á verkum Þórbergs vakinn meðal annars hjá kennurum í norrænum bókmenntum við háskólann í Moskvu.

Elena kom færandi hendi í Þórbergssetur og heiðraði forstöðumann Þorbjörgu Arnórsdóttur með orðu Vináttufélagsins og er Þórbergssetur þar með komið með aðild að þessu félagi og er félagi númer 350 samkvæmt sérstöku vottorði þar um.

Elena kom með þá frábæru frétt að hafin væri þýðing á Steinarnir tala á rússnesku. Þýðandinn er Tatjana Shjenjavskaja og fyrirhugað er að bókin komi út í mars næstkomandi. Þórbergssetur hefur aðstoðað við öflun mynda og vísað veginn í aðrar þýðingar á bókinni Steinunum tala, sem áður hafa verið þýddir á ensku og tékknesku.

Þórbergssetur þakkar frumkvæði Ingólfs Skúlasonar og Elenu Barinovu að kynningu og þýðingum á verkum Þórbergs Þórðarsonar og er tilbúið til frekara samstarfs á næstu árum.

Sjá myndir frá kynningu í Rússlandi

Það er margt óvænt sem rekur á fjörur okkar í Þórbergssetri og maður veit aldrei fyrirfram hvað upp á kemur dag hvern.  Fjöldi gesta koma við frá öllum heimsálfum og á miðju sumri eru gestakomur frá því að vera 400 – 800 manns á dag.

Einn dag bar íslenska stórfjölskyldu að garði, heilsuðu þau með virktum og settust í enda salarins. Fjölskyldufaðirinn var aldraður góðlegur maður sem kallaði Þorbjörgu forstöðumann sérstaklega til sín og sagðist ætla að játa fyrir henni afbrot sem hann hefði framið fyrir nokkrum árum. Dró hann úr pússi sínu nokkra fallega steina og þar á meðal skrautlegan gabbróstein. Allir voru steinarnir slípaðir og hinar mestu gersemar að sjá. Hér var þá á ferð Karl Loftsson frá Mosfellsbæ, sem slípar steina og selur sem minjagripi m.a. í Leifstöð. Sagðist hann hafa þetta sem aukavinnu í ellinni enda ekki vanur því að 
vafra um iðjulaus alla daga. Gabbrósteininum fallega sagðist hann hins vegar hafa stolið hér undan húsvegg Þórbergsseturs fyrir nokkrum árum er hann var á ferð með eldri borgurum með viðkomu í Þórbergssetri.

Nú kvaðst hann loksins vera mættur til að skila steininum góða og það með rentu og lét því nokkra fleiri steina fylgja með. Varð úr þessu hin skemmtilegasta heimsókn og forstöðumaður þakkaði Karli kærlega fyrir góðan hug og skemmtilega viðkynningu. Þegar hann svo fór út úr dyrum Þórbergsseturs, sá hann annan fallegan stein undir húsveggnum sem hann tók með sér, hér væri gaman að koma, - og nú hefði hann erindi til að koma hér aftur fyrr en seinna.

Þess má geta að steinarnir utan við Þórbergssetur eru samsafn frá heilsubótargöngum forstöðumanns Þórbergsseturs í gegnum árin og varð þessi heimsókn óneitanlega hvatning til að halda áfram á sömu braut. 

Stutt málþing verður haldið í Þórbergssetri laugardaginn 23. nóvember og hefst kl 13:30. Fjallað verður um rannsóknir sem unnið hefur verið að á liðnum árum í samstarfi við Þórbergssetur. 

Fornar sagnir um sjóróðra í Suðursveit hafa vakið forvitni vísindamanna og fundist hafa heimildir um tengingu Skriðuklausturs við Borgarhöfn í Suðursveit og ferðir vermanna yfir jökul  fyrr á öldum. Steinunn Kristjánsdóttir fornleifafræðingur sendi  enskt rannsóknarteymi í Kambstún í september í haust með jarðsjá til að reyna að finna minjar um vetursetu vermanna þar. Einnig  hefur Skúli Gunnarsson forstöðumaður Skriðuklausturs  unnið að rannsóknum á leiðinni úr Fljótsdal yfir jökul. Hann hefur m.a. starfað með skoskum háskóla og nýtt nýjustu tækni svo sem drónamyndatöku til að freista þess að finna göturnar við Hálsatind, sem sagt er frá í bók Guðmundar J Hoffell og voru þar vel sýnilegar um aldamótin 1900. Hann hefur einnig verið í samstarfi við Jarðvísindastofnun varðandi stærð og legu Vatnajökuls á árunum 1000 - 1500.  Það verður því forvitnilegt að hlýða á fyrirlestur Skúla og hvers hann hefur orðið vísari í leit sinni um tengsl Skriðuklausturs við Suðursveit fyrr á öldum.

Vísindamenn fortíðar voru gjarnan þeir sem byggðu þetta land á öldum áður, bændur sem þekktu vel umhverfi sitt og lásu  af mikilli nákvæmni í landið, náttúrufar og breytingar á umhverfi.  Snævarr Guðmundsson jöklafræðingur á Náttúrustofu Suðausturlands og Fjölnir Torfason á Hala hafa undanfarið leitað að vörðum jöklamælingamanna  sem fóru ár hvert út á Breiðamerkursand á árunum 1932 og fram yfir 1950 og mældu hop Breiðamerkurjökuls. Snævarr mun á málþinginu segja frá þessari leit þeirra félaga á Sandinum og minnast þeirra manna er þarna lögðu vísindunum lið svo og sýna niðurstöður þeirra með nútíma tækni. Þessar rannsóknir birtast nú sem mikilvægar upplýsingar um hopun Breiðamerkurjökuls á tuttugustu öldinni.

Þórbergssetur er staðsett í landnámi Hrollaugs Rögnvaldssonar og það má teljast merkilegt á heimsvísu að eiga skráða sögu fyrsta mannsins sem bjó í landi Breiðabólsstaðar og settist hér að fyrir meira en 1100 árum síðan. Sigríður Guðný Björgvinsdóttir rölti um  hluta af landnámi  Hrollaugs síðast liðið sumar og skráði niður örnefni og líklegar fornleifar og menningarminjar sem tengjast þessari 1100 ára búsetu á Breiðabólsstaðartorfunni. Hún ætlar að segja okkur frá þessari vinnu sinni sem að er reyndar ekki að fullu lokið, en gefur okkur samt hugmynd um hversu mikil auðlegð felst í staðbundinni þekkingu heimamanna, sem okkur ber sannarlega skylda til að varðveita sem hluta af sögu okkar sem þjóðar.

Ragnhildur Jónsdóttir og Grétar Vilbergsson komu fyrr á þessu ári færandi hendi í Þórbergssetur, er þau komu með að gjöf gömul blöð Eystrahorns innbundin í fallegar bækur. Þar má finna margar skemmtilegar frásögur frá liðinni tíð. Í lok málþingsins verður gluggað í gömul blöð Eystrahorns og lesnar upp stuttar greinar sem varpa ljósi á mannlíf  í Suðursveit fyrir ekki svo löngu síðan. Þannig er líf okkar orðið að sögu áður en við vitum af, hver mannsævi skammlifuð stund, hvert og eitt mörkum við okkar spor sem vonandi hverfa ekki öll í gleymskunnar dá í framtíðarlandinu, því þá um leið glötum við menningu okkar og sögu sem þjóðar.

Allir eru velkomnir að koma og eyða dagstund í Þórbergssetri 

Þorbjörg Arnórsdóttir

Hið árlega haustþing Þórbergsseturs verður haldið laugardaginn 23. nóvember og hefst klukkan 13:30.  Að þessu sinni verður fjallað um ýmis verkefni sem samstarfsstofnanir Þórbergsseturs hafa unnið að. Málþingið ber nafnið ,,Leitin að því liðna". 

Dagskrá

13:30 - Setning:   Þorbjörg Arnórsdóttir 

13:45 - Úr Maríutungum í Kambtúnsbúðir - um ferðir milli Skriðuklausturs og Suðursveitar:   Skúli Gunnarsson forstöðumaður Skriðuklaustri

14:15 - Gengið í slóð jöklamælingamanna - mælivörður á Breiðamerkursandi:  Snævarr Guðmundsson jöklafræðingur

14:45 - Í landnámi Hrollaugs Rögnvaldssonar - fornleifaskráning í landi Breiðabólsstaðarbæja: Sigríður Guðný Björgvinsdóttir landfræðingur

15:15 - Stuttur upplestur, upprifjun frá liðinni tíð:  Þorbjörg Arnórsdóttir

15:45 - Kaffiveitingar og umræður

Allir velkomnir